Sıfır araç almaya gücümüz yok ve ikinci el bir araç almaya karar verdik ama kandırılmaktan korkuyoruz veya bildiklerimizi yetersiz görüyoruz, ikinci el araç alırken amatör olarak dikkat edeceğimiz belli başlı unsurları şu şekilde sıralayabiliriz.
İlk olarak aracın sabıka kaydı; Almayı düşündüğünüz otomobilin ilk olarak plakasından veya şase numarasından SMS yoluyla TRAMER sorgulamasını yapın. Plakadan yaptığınız sorgularda şu anda aracın üzerindeki plaka takıldıktan sonraki kayıtlara ulaşabilirsiniz ama şase numarasından sorgulatırsanız aracın fabrika çıkışından itibaren bütün kayıtlarına ulaşabilirsiniz. (Kaskoda kayıtlı bütün hasarlarını, en son TÜV de ne zaman ve kaç km.de vizeye girmiş.) Bu sorgulamadan sonra araç hakkında ön bilgi edinmiş olursunuz ama bu kesin bir bilgi değildir, mesela araç kaza yapmış ve kazadan dolayı oluşan hasar kaskodan yapılmamış olabilir ve bu hasar TRAMER sorgusunda görünmez.
Aracın çalıntı olup olmadığını anlamak için de araçtaki şase ve motor numaralarıyla ruhsatta yazan şase ve motor numaraları birbirinin aynısı olmalıdır.
Alacağınız araçla ilk flört; Araca bakmaya giderken yanınıza mutlaka araçtan anlayan bir bilirkişi alın, her zaman araç bakmaya gündüz ve yağmursuz bir havada gidin. Aracı karşıdan ilk gördüğünüzde orantılı durup durmadığına(ön sol düşük arka sağ yüksek, arka sol düşük ön sağ yüksek gibi) ve aracın görünüşünden dirimi yoksa yorgun mu olup olmadığını algılamaya çalışın. Aracın yanına geldiğinizde farlardan başlayarak kaput, kapı ve bagaj boşluklarının eşitliğini kontrol edin bu boşluklarda fark olmamalıdır. Cam kenarları, kapı açma kolları/kilitleri, kapı fitil altları, kapı içleri, kaput içleri gibi yerlerde boya kalıntısı olup olmadığına boyanıp boyanmadığına dikkat edin. (En kesin bilgiyi dijital boya ölçüm cihazıyla alabilirsiniz.) Çamurluk ağızları, marşpiyel altları, kapı ve bagaj fitil altları, tavan çıta altları aracın çürüme belirtisi vereceği ilk yerlerdir. Aracın yorgunluğu hakkında vites topuzunun, direksiyon simidinin, debriyaj-fren-gaz pedal lastiklerinin ve iç paspaslarının aşınmasından ilk etapta bir fikir sahibi olabilirsiniz.
Motoru kontrol edin; Araç çalışmadan yağ çubuğunu çekip çıplak elle yağı iki parmağınızın arasına alıp ezin eğer parmağınıza metal parçacıkları geliyorsa aracın motorunda sorun olabilir.Motor kapağını açıp motorun içine bakın gördüğünüz kısım yağlı fakat kurumsuz ve temiz olmalıdır. Çıplak gözle aynı esnada radyatör suyunun, direksiyon sıvısının, fren hidrolik sıvısının ve hatta cam fıskiye suyunun seviyesini kontrol edin, bunların normal seviyede olması araç sahibinin aracıyla ilgilenip ilgilenmediğini gösteren ilk belirtilerdir. Motoru ilk çalıştırırken marş bastıktan çalışmasına kadar geçen süreye dikkat edin eğer bu süre normalden uzunsa nedenini sorun. İlk çalışmadan sonra 3-5 dakika gaza basmadan motorun sesini dinleyip düzensiz bir çalışma olup olmadığını kontrol edin ve yağ çubuğunu az çekip üfleme olup olmadığını da kontrol edin.Ardından yarım gaz verip egzozdan çıkan dumanın rengine bakın.Mavi duman yağ yakıyor, siyah duman yağ ve fazla yakıt yakıyor, yoğun beyaz duman silindirlere su karışmış,eğer az miktarda beyaz duman atıyorsa her şey normal demektir.
Araçla deneme sürüşü yapın; Araçla yapacağınız deneme sürüşünde ilk olarak gideceğiniz yolu boylu boyunca bir duvar kenarı seçin ve camları açın, düşük bir hızda ilerleyin ve duvardan yankılanan sesi dinleyin, normal olmayan sesleri duymanız bu şekilde daha kolay olacaktır. Daha sonra tek seferde 180 derecede dönüş yapabileceğiniz bir yer bulun ve dönerken akslardan gelen sesi dinleyin aks uçları aşınmışsa dönerken tıkırtılar gelecek, otomobil düzeldiğinde bu tıkırtılar kesilecektir. El frenini ve fren pedalını mutlaka yoklayın, ani frende araba sağa veya sola dalıyorsa fren sisteminde problem var demektir. Düz yolda ilerlerken direksiyonu bırakın eğer araç sağa veya sola akıyorsa lastiklerinde dengesizlik veya ön düzen rot ayarında problem vardır. Belli bir hıza (90-120km.) geldiğinizde direksiyonda titreme varsa ön tekerlerde, eğer titreme oturduğunuz koltuktaysa arka tekerlerde balans vardır. Vites geçişlerine ve diferansiyelden gelen seslere dikkat edin uğultu veya karıncalanma olmaması daha iyidir.
Karar anı: Artık bu saatten sonra kafanızdaki araç daha bir şekil almış haldedir, ya içinize sinmiştir ya da tam tersine sizin için bitmiştir. Bütün bu söylediklerim mutlaka ön bilgi olarak faydalı olacaktır ama güvenmediğiniz bir satıcıdan araç alırken yada tam tersi güvendiğiniz bir satıcıdan güvenmediğiniz bir aracı alırken mutlaka bir ekspertiz raporu alın.
Araç sahibiyle anlaşıp aracı aldınız diyelim, sonradan aracın komple kazalı olduğunu öğrendiniz. Motor veya alt takımın sorunlu olduğunu fark ettiniz.Kısacası kandırıldınız bu saatten sonra yapacak bir şey yok, ya bu şekilde içinize sindirip araca bineceksiniz ya da hemen satacaksınız. Aracı ne siz nede sattığınız kişi bu şekilde kullanırsa hayati tehlike arz eden bir durum yok. Araç komple boyalı diye kaza yapmaz, motor 120 km. süratle giderken arıza yapsa sağ sinyali yakar durusunuz. Peki aynı hızla giderken fren sisteminiz çalışmazsa? Ya da lastiğiniz gümlerse? Hele bir de emniyet kemeriniz takılı değilse? İşte o zaman aracın ve sizin nerede nasıl duracağınızı hiç kimse önceden kestiremez. Aldığınız ve alacağınız aracınızın durumu ne olursa olsun fren sisteminiz sağlıklı, lastikleriniz bakımlı ve emniyet kemeriniz takılı olsun.
Alan satan hayrını görsün.
ÖNEMLİ NOT: Bu sayfalarda yayınlanan okur yorumları okuyucuların kendilerine ait görüşlerdir.