Türkiye’nin endemik Böcekleri

Yıllar önce Guinness rekorlar kitabı Türkiye temsilcisi ORHAN KURAL’IN bir sözü beni hayli düşündürmüştü.’’Siz bataklıkları kurutarak sivrisinekleri öldüremezsiniz. Onların bir yaratılış sebebi var. Bu söz beni Türkiye’mizdeki endemik böceklerimizi araştırmaya yöneltti.

Ülkemizde yaklaşık 3700 endemik bitkimiz var. Buna karşılık 25 000 böcek türümüz var ve bunların 5000 kadar türü endemik.

2011 Temmuz ayında şöyle bir haber düştü basın-yayın organlarına. İç Anadolu’nun kuzeyi ve Karadeniz bölgesinde yaklaşık 6000 dolaylarında böceğimiz yabancı uyruklu kişilerde toplanıp yurt dışına kaçırılırken yakalandı.

Oysa bizler böcekler konusunda çok şanslıyız. Belki şu anda evimizin bahçesinde bir solucan bahçemizi işlemeye çalışıyor. Dünyada 500 olan solucan türünün 75 türü ülkemizde yaşıyor ve bunların 25 türü endemik.

Ülkemizde yaşayan kelebek sayısı ise 75 türdür. Bu sayı Avrupa’nın tamamında 450 Kuzey Amerika’da ise 700 civarındadır.

Peki bu böcekler be işe yarar? Tozlaşmadaki katkıları dışında ekonomik ve tıbbi önemi olan böceklerimiz vardır.

Ayrıca direkt olarak yiyecek üreten böceklerimizde bulunuyor. Mesela; Doğu Anadolu – Doğu mazı meşesi üzerinde yaşayan bir böceğin atığından elde edilen tatlı özütten kudret helvası yapılır. Bu özüt aynı zamanda müshil olarak da yenilmektedir. Bu tatlı özütün nedenini anlayamayan Anadolu ve Ortadoğu insanı bunun Tanrı tarafından gönderildiğine inanmıştır.

Ayrıca Kuran’da ve Tevrat’ta insanlara tükenmeyen bir kudret helvası gönderildiği ve bunun ağaçlarda bulunduğundan söz edilir.

Dünyada sadece Erzincan, Adıyaman ve Malatya’da yaşayan kanatları bej –mavi bir kelebek türü Batı Anadolu’da yaşayan kanatları bordo-mavi bir endemik kelebek türümüz vardır.

Son yıllarda Amanos Dağları’nda endemik bir avcı böceğe rastlanmıştır. Bu avcı böceğin insanlara ve hayvanlara bir zararı olmadığı ama hastalık virüsü taşıyanlar dâhil günde 20 kadar kene yiyerek beslendiği saptanmıştır.

Denizli’nin Kale ilçesinde keşfedilen Vipio alpi adlı endemik bir böceğin ekin zararlılarına karşı savaştığı gözlenmiştir.

Ayrıca bazı il ve ilçelerimizde zararlı böceklere karşı endemik böceklerimiz vardır, mesela;
Adana Pozantı da: Niphargus Kırgızii
Edirne Lalepaşa: Vipio lalapasaensis
Antep Kilis: Opus Kilisanus
Malatya da: Bracon Malatyaensis
Gördüğümüz gibi endemik böceklerimiz bize ne kadar yararı. Bundan sonra böcekleri ezip geçmeden iyice düşünün.