- Doktor bey çift görüyorum ama her zaman değil. Ara ara oluyor, özellikle sabahları! Yine son zamanlarda görmemde bir bulanıklaşma oldu. Önceleri yoktu! Komşular bana kızgın mısın sen bize? gözlerini pörtletmiş öyle bakıyorsun diyor. Resimlerime baktım, sahiden değişmiş gözlerim! Unutmadan söyleyeyim ben de çok eskiden guatr rahatsızlığı vardı. Tedavisini oldum ama yakın zamanda doktora da gitmedim, ne yalan söyleyeyim. Neyim var benim?
Tiroid bezi ne işe yarar? Ne gibi sorunlar ortaya çıkarır? Tiroid bezi hastalığı gözleri etkiler mi? Hormonlar normal olsa da göz hastalığı olur mu?

Tiroid bezi boyunda nefes borusunun önünde, adem elmasının altında bulunur. Vücudun metabolizma hızını düzenler. Bir motora benzetirsek "motorun dönme hızını, devir sayısını" belirler. Tiroid hormonu çok fazla olur ise motor devri yüksek, az olur ise de motor devri yavaş olur. Yüksek devirde kişi kilo kaybeder, kalbinde çarpıntı hisseder, tansiyon yükselir, ellerinde terleme-titreme olur. Düşük devirde kilo alınır, kilo ile ilişkili tansiyon yükselmesi, yüksek kollesterol varlığı, damarlarda tıkanma ile kalp krizi ya da beyinde felç tablosu oluşur. Sağlıklı yaşam için bezin normal çalışması uygun olan durumdur.

Tiroid hormonunun az ya da çok olmasına yol açan hastalıklar göz küresini de etkilediği için gözde sorunlar ortaya çıkar. Beze ait hormonların yüksek ya da düşük olması ile göz hastalığının varlığı ya da ciddiliği arasında bir ilişki yoktur. Hatta hormon değerleri normal iken bile göz tutulumu olabilir.
Hangi şikayetler ortaya çıkar ve nasıl bir seyir izler? En korkulan durum nedir?

Erken evrede ilk olarak göz kapaklarında şişlik olabilir. Ardından bu şişlik gözün etrafına yayılır. Balonlaşmalar ortaya çıkar. Bu değişmeler göz küresi içinde de olur ve göz öne doğru itilir. Bu itilme sonrasında gözler sanki korkunç bir şey görmüş gibi açık açık bakmaya başlar. Göz kapağı aşağı bakışta geri kalır gözleri tam kapatamaz. Göz kaslarında iltihabi olmayan hücrelerin dolması ile şişer, göz hareketlerinde kısıtlılık ve bunun sonucunda da çift görme gözlenir. Şişme sabahları daha belirgin olduğu için özellikle sabahları olan çift görme gözlenir. Gözleri tam kapatamayan göz kapağı, gözde kuruluğa ve gözde batmalara - yanmalara neden olurken, tozların gözün saydam kısmına ulaşması izin vererek bu bölgede iltihaba zemin hazırlar. Işığın geçiş yolu olduğu için buranın saydam kalması hayati derecede önemlidir. Işık geçmez ise görme olmaz. Görme ile ilgili tehlike bu kadarla da bitmez! Gözün arka bölümündeki görme siniri şişen kasların arasında kalır ve sıkışacak olursa işini yapmaz. Bu baskı üzerinden kaldırılmaz ve uzun süre ile kalırsa da geri dönmeyen görme kaybı olur. En çok korkulan durum görme kaybı - körlüktür.

Nasıl yaklaşmak uygun olur? Kime gitmek gerekir?Nelerden kaçınmak uygundur? Nasıl tedavi edilir?
En çok korkulan durum görme kaybı olduğu için öncelikle buna yönelik tehditler var mı diye bakılır. Gözde var olan kızarıklık, ağrı, gözün öne doğru pörtlemesinin görülmesi, guatr bezi ile geçmiş sorunun olması ile hastalık tanısına ulaşılır. Bu arada uygun görüntüleme yöntemleri ile (USG; MRG vb...) diğer hastalıklar da dışlanır. Göz hekimi ya da Nöroloji hekimi bu durumu tanıyabilecek ve tedavi edebilecek hekimlerdir. Çoğunlukla bu iki hekim hastayı birlikte izler.

Hastaların kesinlikle sigaradan ve dumanından uzak olmaları gereklidir. Yine stresten, tuzlu hazır gıdalardan ve gözün kuru bırakmaktan kaçınmak gerekir.
Tedavide esas olan görme kaybının olup olmadığıdır. Görme kaybı veya riski var ise hızlı ve etkisi yüksek ama bir o kadar da riskli tedaviler kullanılır iken (göze radyasyon tedavisi vermek ya da yüksek doz sistemik kortikosteroid tedavi vermek vb...), görme kaybı ya da riski yok ise daha düşük etkili ve risksiz tedaviler (hastalığın tedavisi, lokal etkili kortikosteroid damla, antioksidan tedavi vb...) uygulanır. Gerekli olduğu durumlarda cerrahi tedavi de bir diğer seçenektir.
Her durumda hastanın hekim ile olan bağlantısını koparmaması ve sıkı takip edilmesi esastır.