Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısı

- Doktor bey benim migrenim vardı. Aspirin ile başlangıçta geçerken, sonraları fayda etmez oldu. Ben de komşumda faydalı olduğunu gördüğüm apranaks hapından almaya başladım. Çok iyi geldi. Ama zamanla onun da etkisi geçti, hem şiddetli ve hem de çok sık hale geldi. Her gün ağrı kesici almaya başladım ama hiç kar etmedi. Doktora gittim. "Bunları kullandığında ağrıların gelme sıklığı ve şiddeti azalacak" dedi, ilaçlar yazdı. Gerçekten de azaldı. Ben bu arada ağrı kesicileri almaya hep devam ettim. Eskisi gibi ağrımıyordu ama olsun yine de ağrı vardı. İyi halde giderken, 3.- 4. ayda ağrılar gene başladı. Anlaşılmaz değil mi? Günde 3 tane bazen 4 tane ağrı kesici alıyorum, ama bana mısın demiyor! Yine ağrıyor. Yeniden ağrıyor. Başımı kesip koparmak istiyorum! Acaba başımda kötü bir şey mi var?

- Hayır efendim. Başınızda kötü bir şey yok. Sadece kötü bir alışkanlığınız var. Siz ağrı kesici bağımlısı olmuşsunuz! Uyuşturucu bağımlısı olmak gibi bir durumdur, bu durum!

Sık ve yoğun baş ağrısı olmasının kullanılan ilaçlar ile ilişkisi var mıdır?

Evet vardır. Bunu migren örneğinden yola çıkarak görelim. Migreni olanlar bilir. Ağrı kesici tedavi ne kadar erken alınır ise o kadar faydalıdır. Bu nedenle hemen bir ağrı kesici almak en doğru davranıştır. Ancak migren gibi bir hastalıkta atak giderici bu ağrı kesicilerin ağrı gelmesine bir etkisi yoktur. Mutlaka ağrıların gelmesini engelleyen diğer tedavilerin de kullanılması gerekir. Eğer kullanılmaz ise, hemen her gün gelen ağrılar ile kullanılan ilaç miktarı artar. Sekiz olur, 10 olur, hatta 90 olur. Alınan bu çok sayıdaki ilaç ile beynin kimyasal yapısı değişir ve bu kez ilaç alınmadığında baş ağrısı olmaya başlar. Bu durum sadece basit ağrı kesiciler ile olmaz, narkotik analjezik dediğimiz kuvvetli ağrı kesiciler ile veya migrende kullanılan triptan dediğimiz ilaçlar ile de olur.

Baş ağrısı nasıldır? Diğer ağrılardan farklılık gösterir mi?

Üç aydır süren, ayda 15 günden ve günde de 4 saatten fazla süren, sürekli ilaç kullanmak zorunda kaldığınız bir baş ağrınız var ise ilaç kötüye kullanım baş ağrınız var demektir. Ağrı kesici için üst sınır genellikle bir ayda 15 tanedir. Bu ağrılar sizin tanıdığınız bildiğiniz ağrılara benzer.

Kimler ilaç ile ortaya çıkan baş ağrısı durumuna yakalanır, kimler dikkatli olmalıdır?

Eğitimi olmayan, dul, bir önceki yılda stresli bir olay yaşamış, diyabet ya da eklem iltihabı olan, obezite, kafa travması hikayesi, horlama ve sık baş ağrısı atağı olan bireylerde gelişme riski yüksek olarak bulunmuştur. Bu kişilerin iş ve okul hayatlarında kayıplar olur, üretkenliklerinde azalır, daha çok doktora gittikleri için de sağlık giderleri artar.

Nasıl tedavi edilir? Hangi doktora gitmeliyim?

Gerek ağrı kesiciler ile alınan ve gerekse de kahve ile alınan kafein nedeniyle bu hastaların uyku düzeni bozuktur. Uyuyamazlar! Aynı zamanda ağrı kesicilerin mutluluk veren serotonin maddesi ile etkileşime girmesi ile de ruhsal gerginlik ve üzüntü durumu (anksiyete ve depresyon) ortaya çıkar. Bunlar da uyku düzeninin bozulmasına ayrıca katkı sağlar. Tedavide öncelikle kullanılan ağrı kesici, triptan gibi ilaçların kesinlikle bırakılması gerekir. Bu ilk basamaktır. İkinci basamakta, var olan baş ağrısının ilk hali düşünülür. İlk halin özelliklerine uygun atak tedavisi için uygun ilaçlı tedavi, davranış tedavisi ya da ilaçsız tedavi uygulamaları yapılır. Son basamakta ise hem hastanın ve hem de ailenin bu konuda bilgilendirilmesi ve eğitilmesi gelir ki en iyi tedbir, bu durumun daha oluşmadan engellenmesi ile alınır. Hastaların pek çoğu ayaktan hastaneye yatmadan tedavi edilebilmektedir. Az bir kesimde ise hastaneye yatış gerekli olabilir. Sürecin iyileşme döneminde ise atakları gidermek için önerilen ağrı kesici tedavilerin mutlaka sınırlandırılması gerekir. Ağrı kesici kötüye kullanım baş ağrısının hem tanı ve hem de tedavisinde, nöroloji hekimi sizlere yardımcı olacak kişidir.